حفظ روحاني بقاي اصلاح‌طلبان هست؛ نيست

آرمان - مطهره شفیعی: 3 سال تا پایان دولت روحانی زمان باقی است؛ 3 سالی که نباید از 4 سال دوره قانونی ریاست‌جمهوری محسوب شود بلکه 3 سال از 8 سال دوره ریاست‌جمهوری روحانی باقی است. برای ارزیابی میزان موفقیت روحانی در طی 5 سال گذشته باید به مرور آنچه پرداخت که از سال 92 جریان داشت.
ریسک مشترک
مردم ایران ویژگی منحصربه‌فردی دارند و آن هم اینکه سلیقه سیاسی واحدی در انتخابات ندارند به این شکل که در سال 84 احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور می‌شود و در سال 92 رأی خود را به نام روحانی در صندوق می‌ریزند. شاید تصور شود حمایت اصلاح‌طلبان از روحانی در سال 92 هم بر همین اساس بوده است اما چنین نیست. اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم با حمایت از روحانی، استراتژی خود را تغییر دادند که البته به‌خوبی می‌دانستند یک ریسک است و در آینده سیاسی آنها تاثیر دارد. از سوی دیگر روحانی هم این ریسک را پذیرفت چرا که تصور می‌شد گرایش او به اصولگرایان بیش از اصلاح‌طلبان است و حمایت جریان اصلاحات از او به چرخش سیاسی تعبیر شود. در نهایت دو طرف ریسک را پذیرا شدند.
فراموشی گلایه‌ها


در سال 92 اصلاح‌طلبان با حمایت تمام قد از روحانی سبب ورود او به پاستور شدند و رئیس‌جمهور یازدهم هم در چینش کابینه سهمی برای حامیان انتخاباتی خود قائل شد اما در آن مقطع توجه او به اعضای حزب اعتدال و توسعه موجبات برخی گلایه‌ها از سوی اصلاح‌طلبان را فراهم کرد که البته چندان علنی و عیان نشد. اصلاح‌طلبان پس از بررسی تصمیمات روحانی در چینش کابینه به این نتیجه رسیدند که می‌توان چشم بر گلایه‌ها و انتخاب‌های روحانی بست و به ازای آن برای بازگشت به شرایط فرهنگی، اقتصادی و سیاسی دولت اصلاحات تلاش کرد که برای تحقق این فضا نیازمند جسارت و شجاعت روحانی بودند.
تردیدها در پایان دولت یازدهم
در ماه‌های منتهی به دولت دوازدهم بود که تردیدها درباره حمایت مجدد از روحانی در انتخابات 96 آغاز شد. برخی معتقد بودند او نتوانست به بخشی از وعده‌های خود عمل کند و بنابراین چهره جریان اصلاحات که بزرگ‌ترین حامی روحانی بود خدشه‌دار می‌شود. برخی دیگر هم بر حمایت مجدد از روحانی اصرار داشتند و معتقد بودند که روحانی 4 سال نخست را صرف ترمیم حوزه‌هایی کرده که در 8 سال ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد آسیب دیده بود. در نهایت رأی به حمایت از روحانی داده شد و او باز هم با حمایت جریان اصلاحات به پاستور رفت.
تحقق وعده‌ها یا بقا؟
با آغاز ریاست‌جمهوری دوازدهم بود که زمزمه فاصله میان روحانی و اصلاح‌طلبان شنیده شد و این موضوع تا جایی پیش رفت که برخی به صراحت از جدایی اسحاق جهانگیری که معاون اول روحانی است از دولت خبر دادند. برخی اصلاح‌طلبان که بر اساس آینده‌نگری حرکت نمی‌کردند هم بر طبل اصولگرا بودن روحانی کوبیدند یعنی به سال 92 بازگشتند و این امر را سبب بی‌توجهی او به انتظارات جریان اصلاحات ذکر کردند اما آنچه روحانی انجام داد با این القائات همخوانی نداشت. چنان‌که با مرور وعده‌های روحانی، این نتیجه حاصل می‌شود که او کارهایی کرد که اگر شخصیتی از جریان اصلاحات بر کرسی ریاست‌جمهوری حضور داشت موفق به انجام آن نمی‌شد مانند گشایش‌هایی که در برخی موضوعات سیاسی ایجاد شده و برخی ممنوعیت‌های زمانی برای دیدارها حذف شده است. در مورد دیگر، همگان شاهد بودند که روحانی بر عهد خود مبنی بر جلوگیری از فیلتر شدن شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام محکم ایستاد و اجازه نداد دست وزیر ارتباطات به روی دکمه فیلتر برود! اصلاح‌طلبان مدت‌هاست که آزادانه فعالیت می‌کنند و کنگره‌های آنها بدون مانع برگزار می‌شود که این امر نشات گرفته از تصمیمات روحانی است. البته نمی‌توان منکر عدم تحقق برخی وعده‌ها مانند بهبود وضعیت اقتصادی بود اما اگر مجموع اقدامات او به اضافه برجام مورد بررسی باشد او نمره قبولی خوبی خواهد گرفت.
روحانی و گره‌های چندساله
اکنون اما سوال این است که روحانی در 3 سال باقی مانده از دولت دوازدهم چه باید انجام دهد که نامش به عنوان رئیس‌جمهور که تکیه بر رأی اصلاح‌طلبان داشت، در تاریخ ثبت شود. برخی آگاهان تاکید دارند که روحانی باید به تثبیت و تحکیم چیزی بپردازد که در طی این سال‌ها سبب رضایت مردم شده است. در همین راستا دیروز استاد حوزه و دانشگاه با تاکید بر لزوم اجرایی شدن شعارهای طرح گفت‌وگوی ملی در سطح کشور گفت: به نظر می‌رسد چهره‌های شاخص و برجسته احزاب و گروه‌های مختلف از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان و معتدلان باید با هم جلسه مشترک تشکیل دهند. محسن غرویان ادامه داد: رئیس‌جمهور می‌تواند پیشگام گفت‌وگوی ملی باشد و از چهره‌های مختلف و جناح‌های مختلف دعوت کرده و با شخصیت‌هایی همچون آیت‌ا... موحدی کرمانی و حجت‌الاسلام ناطق نوری و دیگر شخصیت‌ها صحبت کند تا فضای جدید گفت‌وگوی ملی در کشور ایجاد شود. این استاد حوزه و دانشگاه با تاکید بر اینکه گفت‌وگوی ملی در کاهش اعتراضات هیجانی در کشور به طور صددرصد می‌تواند موثر واقع شود، تصریح کرد: «در فضای کشور نباید عقده ایجاد شود؛ وقتی فضای گفت‌وگوی ملی پدیدار شود دیگر عقده در گلوی افراد ایجاد نخواهد شد و خود افراد، یا نمایندگانشان در فرآیند گفت‌وگوی ملی بدون ترس و خشونت حرف‌هایشان را خواهند زد.» اگر روحانی کلید گفت‌وگوی ملی را فشار دهد، نام او در پرونده روسای جمهور موثر ثبت خواهد شد چرا که گرهی چندین ساله را در فضای سیاسی کشور گشوده است.
روحانی و تریبون نمازجمعه
انتظار دیگر اصلاح‌طلبان از روحانی حضور او در پشت تریبون نمازجمعه است چرا که این جریان سال‌هاست از حضور در جایگاه امام جمعه محروم مانده و اکنون بهترین فرصت است که روحانی جای خالی آیت‌ا... هاشمی در پشت تریبون نمازجمعه را پرکند. اگر روحانی به پشت تریبون نمازجمعه برود، می‌تواند اندیشه و مواضع جریان اصلاحات را هم بیان کند تا خلأ چندین ساله پر شود.